Czyste powietrze jest niezbędne dla życia ludzi. Człowiek w ciągu jednej minuty wdycha i wydycha około 10 litrów powietrza. Jako fakt oczywisty przyjmuje się, że czyste powietrze jest dostępne dla każdego w nieograniczonej ilości. Ale także jest powszechnie wiadome, że jakość powietrza wpływa na zdrowie, komfort i dobre samopoczucie ludzi. Nieprzyjemne zapachy, pył lub sadza są łatwo zauważalne i wiadomo, że konsekwencją ekspozycji na zanieczyszczone powietrze może być częstsze występowanie chorób, które czasami bywają śmiertelne.
Do powietrza atmosferycznego emitowana jest ciągle zwiększająca się ilość zanieczyszczeń negatywnie oddziaływujących na zdrowie ludzi i środowisko naturalne. Zanieczyszczone powietrze zewnętrzne dostaje się w sposób zorganizowany (za pomocą instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych) lub niezorganizowany (w wyniku infiltracji powietrza) do pomieszczeń.
W dniach 15-17 maja 2000 roku odbyło się w Holandii spotkanie grupy roboczej WHO w celu przedstawienia wspólnego stanowiska zawartego w dokumencie pt. "Prawo do zdrowego powietrza wewnętrznego", opartego na fundamentalnych zasadach praw człowieka, etyki biomedycznej i idei ekologicznego zrównoważenia. Stwierdzono w nim, ze jakość powietrza wewnętrznego jest ważnym wyznacznikiem zdrowia i dobrego samopoczucia. Jednak kontrola jego jakości jest często niewłaściwa. Jednym z powodów jest niedostateczne nagłośnienie, niedocenianie i niezrozumienie reguł będących podstawą działalności związanej z jakością powietrza wewnętrznego.
Grupa robocza sformułowała zasady prowadzące do zapewnienia zdrowego powietrza wewnętrznego:Zasada 1: Zgodnie z prawem człowieka do zdrowia, każdy człowiek ma prawo oddychać zdrowym powietrzem wewnętrznym.
Zasada 2: Zgodnie z zasadą respektowania autonomii ("samookreślenia"), każdy człowiek ma prawo do otrzymania należytej informacji dotyczącej ekspozycji na oddziaływanie potencjalnie szkodliwych czynników oraz do uzyskania efektywnych środków kontroli nad przynajmniej częścią emitowanych w pomieszczeniach zanieczyszczeń.
Zasada 3: Zgodnie z zasadą nie czynienia zła, do powietrza wewnętrznego nie powinno być wprowadzane żadne zanieczyszczenie w stężeniu mogącym spowodować niepotrzebne ryzyko dla zdrowia poddanego ekspozycji użytkownika.
Zasada 4: Zgodnie z zasadą dobroczynności ("czynienia dobrze"), wszyscy ludzie, grupy i organizacje związane z budynkami, zarówno prywatnymi, użyteczności publicznej, w tym również rządowymi, ponoszą odpowiedzialność za wydane zalecenia lub wykonane prace służące do zapewnienia akceptowanej przez użytkowników jakości powietrza.
Zasada 5: Zgodnie z zasadą sprawiedliwości społecznej, socjoekonomiczny status użytkowników nie powinien wpływać na ich dostęp do zdrowego powietrza wewnętrznego, natomiast stan zdrowotny może determinować specjalne potrzeby określonej grupy ludzi.
Zasada 6: Zgodnie z zasadą odpowiedzialności, wszystkie zainteresowane omawianą problematyką organizacje powinny ustalić jasno sprecyzowane kryteria służące do oceny i oszacowania jakości powietrza w budynku oraz jej wpływu na zdrowie ludzi, jak również na środowisko zewnętrzne.
Zasada 7: Zgodnie z zasadą zachowania ostrożności, tam gdzie występuje ryzyko ekspozycji na szkodliwe powietrze wewnętrzne, pojawienie się niepewności nie powinno być wykorzystywane jako powód dla opóźnienia wykonania kosztownych pomiarów służących do przeciwdziałania takiej ekspozycji.
Zasada 8: Zgodnie z zasadą "truciciel płaci", "truciciel" (strona zanieczyszczająca) jest odpowiedzialny za jakąkolwiek wyrządzoną szkodę i/lub odniesioną korzyść wynikającą z ekspozycji innych osób na niezdrowe powietrze wewnętrzne. "Truciciel" jest również odpowiedzialny za migrację zanieczyszczeń oraz zapobieganie ich powstawania.
Zasada 9: Zgodnie z zasadą zachowania równowagi, zdrowie i problemy środowiska zewnętrznego nie mogą być rozpatrywane oddzielnie, a zapewnienie zdrowego powietrza wewnętrznego nie powinno być kompromisem pomiędzy globalną a lokalną integralnością ekologiczną lub prawami przyszłych pokoleń.
Książka nasza będzie pomocna do tego, aby powyższe zasady wprowadzić w życie i odpowiada na szereg pytań, a między innymi :- W jakim stopniu instalacja wentylacyjna lub klimatyzacyjna jest źródłem zanieczyszczeń powietrza wewnętrznego ?
- Które z elementów instalacji mogą być źródłem emisji zanieczyszczeń ?
- W jakim stopniu oczyszczanie instalacji wpływa na poprawę jakości powietrza wewnętrznego oraz poprawę zdrowia i samopoczucia użytkowników pomieszczeń ?
- Jakie są wymierne oszczędności energetyczne wynikające z obniżenia oporów przepływu powietrza przez instalację ?
- Na jakiej podstawie należy podjąć decyzję o przeprowadzaniu oczyszczania instalacji (czas, jaki minął od poprzedniego oczyszczania, stężenie zanieczyszczeń pyłowych czy mikrobiologicznych osadzonych w instalacji lub dostających się do pomieszczeń wraz z nawiewanym powietrzem) ?
- Kiedy (lub z jaką częstotliwością) należy czyścić instalacje wentylacyjne i klimatyzacyjne ?
- Jak efektywne są obecnie stosowane metody oczyszczania instalacji ?
- Czy stosowane metody oczyszczania instalacji nie wpływają na pogorszenie stanu instalacji (np. przez zniszczenia powłok ochronnych znajdujących się na powierzchniach urządzeń lub przewodów)?
- Czy oczyszczanie przewodów faktycznie ogranicza lub nawet całkowicie likwiduje rozwój mikroorganizmów w instalacji ?
