Psychologia żywienia

Wstęp
Poznanie psychologicznych uwarunkowań postępowania jednostki w trakcie zaspokajania własnych potrzeb fizjologicznych, w tym między innymi procesów uczenia się, zapamiętywania i spostrzegania potrzeb i motywów, postaw i preferencji czy osobowości jest konieczne do zrozumienia, dlaczego ludzie zachowują się różnie mając do dyspozycji podobną żywność. W czterech początkowych rozdziałach niniejszego opracowania została przedstawiona ta problematyka, z uwzględnieniem wyjaśnień zaczerpniętych z psychologii, także socjologii, jak również przykładów ze sfery żywności i żywienia. Pojęcie zachowanie żywieniowe opisujące postępowanie człowieka w trakcie zaspokajania potrzeby głodu i pragnienia powinno być omawiane w szerokim kontekście i tak też uczyniły autorki. Jednak uwaga czytelnika przede wszystkim została skoncentrowana na psychologicznym wglądzie w zachowanie człowieka. Jego geneza została przedstawiona zarówno z uwzględnieniem poglądów behawioiystów, jak i psychologów społecznych. Omówione zostały zatem behawiorystyczne i społeczne formy uczenia się, zwrócono także uwagę na znaczenie czynników poznawczych w kształtowaniu zachowań żywieniowych. W drugiej części opracowania, w formie dwóch rozdziałów, przedstawione zostały patologiczne zachowania żywieniowe, w tym dużą uwagę poświęcono otyłości, anoreksji i bulimii. Poza charakterystyką wymienionych zaburzeń żywieniowych, przedstawiona została ich etiologia, wykorzystano przy tym różne perspektywy, w tym poznawczo-behawioralną, społeczną i rodzinną, w wyjaśnianiu istoty zaburzeń żywieniowych.

W pracy przedstawione zostały zagadnienia, przy pomocy których można wyjaśniać, dlaczego ludzie zachowują się w określony sposób, dlaczego niektórzy chcą zmiany swoich dotychczasowych zachowań żywieniowych, a inni wprost odwrotnie, i wreszcie dlaczego niektórzy potrafią dokonać długotrwałej zmiany, inni zaś tego nie potrafią. Ta empiryczna wiedza może być stosowana w praktyce profilaktycznej, promocyjnej i edukacji zdrowotnej.

Psychologia żywienia może zainteresować nie tylko studentów kierunków związanych z żywnością i żywieniem, dietetyków, lekarzy, osoby zajmujące się promocją zdrowego stylu życia, ale także każdą osobę, która pragnie zrozumieć mechanizm powstawania zachowań żywieniowych, próbuje wyjaśnić dlaczego zachowuje się w określony sposób, i wreszcie chce zrozumieć, dlaczego mimo ogromnych wysiłków nie jest w stanie dokonać zmiany w swoim sposobie żywienia.

Książka ta jest skierowana również do osób z zaburzeniami odżywiania, a także osób, w których najbliższym otoczeniu takie osoby się znajdują. Poznanie przyczyn występowania zaburzeń żywieniowych oraz zrozumienie ich złożoności z uwzględnieniem przede wszystkim perspektywy psychologicznej jest niezbędne do rozpoczęcia działań ograniczających ich występowanie.